Thừa kế theo di chúc là quá trình phân chia tài sản của người để lại tài sản của mình sau khi chết cho những cá nhân được thừa kế tài sản đó theo nội dung của di chúc. Thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.
Thừa kế theo di chúc là một trong hai hình thức thừa kế trong pháp luật được quy định tại Bộ luật Dân sự 2015. Thừa kế theo di chúc giúp người để lại tài sản thể hiện ý chí của mình chỉ định người thừa kế; truất quyền thừa kế di sản của người thừa kế; phân định phần di sản cho từng người thừa kế; giao nghĩa vụ cho người thừa kế...
Dưới đây là những điều cơ bản cần biết về thừa kế theo di chúc, bao gồm khái niệm, điều kiện để di chúc hợp pháp, cách phân chia tài sản, quyền và nghĩa vụ của người thừa kế, và những lưu ý pháp lý khác.
-
Khái niệm thừa kế theo di chúc.
Thừa kế theo di chúc là việc phân chia di sản của người chết cho những người được chỉ định trong di chúc theo ý chí, nguyện vọng của người để lại di chúc, miễn là di chúc được lập hợp pháp. Người lập di chúc có quyền lựa chọn để lại tài sản cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào mà họ mong muốn, không phân biệt mối quan hệ gia đình, dòng họ.
-
Điều kiện để di chúc hợp pháp.
Một di chúc hợp pháp phải đáp ứng các điều kiện sau:
Người lập di chúc phải có đủ năng lực hành vi dân sự
- Người lập di chúc phải là người có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Điều này có nghĩa là họ phải từ 18 tuổi trở lên và có khả năng nhận thức, điều khiển hành vi của mình.
- Trường hợp người từ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi lập di chúc, cần phải có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ.
Nội dung di chúc phải rõ ràng
Di chúc phải thể hiện rõ ràng ý chí của người lập di chúc về việc phân chia tài sản và người thừa kế. Các yếu tố bắt buộc trong nội dung di chúc bao gồm:
- Ngày, tháng, năm lập di chúc;
- Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
- Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
- Di sản để lại và nơi có di sản;
- Ngoài ra còn có các nội dung khác;
Nội dung của di chúc cũng được quy định tại Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015.
Hình thức di chúc đúng quy định
- Di chúc bằng văn bản: di chúc bằng văn bản có người làm chứng; di chúc bằng văn bản không có người làm chứng; di chúc có công chứng hoặc chứng thực;
- Di chúc miệng;
-
Quyền và nghĩa vụ của người thừa kế theo di chúc
Người thừa kế theo di chúc có các quyền và nghĩa vụ sau:
Quyền của người thừa kế
- Nhận di sản: Người thừa kế được quyền nhận tài sản mà người lập di chúc đã để lại theo tỷ lệ, phần chia được chỉ định trong di chúc;
- Từ chối nhận di sản: Người thừa kế có quyền từ chối nhận di sản, nhưng phải thực hiện việc từ chối trong thời hạn quy định (thường là 6 tháng kể từ khi di sản được phân chia) và không nhằm mục đích trốn tránh nghĩa vụ tài chính.
Nghĩa vụ của người thừa kế
- Thực hiện nghĩa vụ tài sản: Nếu di sản bao gồm cả các nghĩa vụ tài chính như nợ, thuế, hoặc các khoản chi phí chưa thanh toán, người thừa kế phải thực hiện các nghĩa vụ này trước khi nhận phần tài sản còn lại.
- Bảo quản tài sản: Người thừa kế phải bảo quản tài sản từ khi nhận đến khi di sản được phân chia đầy đủ.
-
Những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc
Mặc dù người lập di chúc có thể tự do quyết định việc phân chia tài sản, pháp luật quy định một số người vẫn có quyền thừa kế, bất kể họ có được đề cập trong di chúc hay không. Những người này bao gồm:
- Con chưa thành niên của người lập di chúc.
- Con đã thành niên nhưng không có khả năng lao động.
- Vợ/chồng hợp pháp.
- Cha/mẹ
Những người này có quyền được hưởng ít nhất 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật mà họ đáng lẽ được hưởng theo quy định của pháp luật, trừ khi họ từ chối nhận di sản hoặc thuộc các trường hợp bị truất quyền thừa kế.
-
Các trường hợp di chúc vô hiệu
Di chúc có thể bị coi là vô hiệu một phần hoặc vô hiệu toàn bộ trong một số trường hợp sau:
- Người lập di chúc không có đủ năng lực hành vi dân sự tại thời điểm lập di chúc, chẳng hạn như do bị ép buộc, lừa dối hoặc trong trạng thái không tỉnh táo.
- Di chúc không hợp lệ về hình thức, chẳng hạn như thiếu chữ ký hoặc không được công chứng/chứng thực khi pháp luật yêu cầu; người làm chứng không đúng quy định; do người không được công chứng, chứng thực;
- Nội dung di chúc vi phạm quyền lợi của những người thừa kế không phụ thuộc vào di chúc, chẳng hạn như con chưa thành niên không được hưởng phần thừa kế tối thiểu.
Thừa kế theo di chúc giúp người lập di chúc đảm bảo rằng tài sản của mình được chia theo ý nguyện sau khi qua đời. Di chúc cần được lập một cách hợp pháp và minh bạch, tuân thủ đúng quy định của pháp luật để tránh tranh chấp. Người thừa kế theo di chúc có quyền nhận tài sản và thực hiện các nghĩa vụ liên quan, đảm bảo việc phân chia di sản được tiến hành thuận lợi và đúng pháp lý.
Để được tư vấn hoặc lập di chúc, hãy liên hệ với chúng tôi.
Điện thoại/zalo: 0963.81.84.86 – 0965.778.000
